-PRIPREMIO: MILADIN VELjKOVIĆ

Na NDVŠ je, kao i na svim fakultetima Beogradskog univerziteta, postojala partijska organizacija sa odjeljenjima po godinama i odsjecima, biroima i Komitetom. [...] O ulozi i značaju Partije na NDVŠ i o uticaju koji je imala ne samo na studente nego i na Upravu i cjelokupan rad Škole, govori konstatacija iznijeta na jednom sastanku prema kojoj se Komitet faktički pretvorio u dekanat Škole i „od strane Dekanata nije dolazila nikakva inicijativa u radu“ već je samo očekivano da predlog dođe od Komiteta.

Uprkos djelovanju komiteta i partijskom karakteru Škole, među studentima je bilo nediscipline, nedolaska na partijske sastanke i izbjegavanja političkih aktivnosti, nepohađanja nastave, prepisivanja na ispitima, došaptavanja, „švercovanja ceduljicama“ i izgreda u Školi, u domovima, na ljetovanjima, praksi, itd. Sve oblike nediscipline komitet je kažnjavao opomenama i kaznama, ali najveća važnost je pridavana praćenju i kažnjavau „nepravilnog“ ideološko-političkog opredjeljenja i ponašanja studenata, prije svega o pitanju Rezolucije Informbiroa i sukoba sa Sovjetskim Savezom. Među studentima je od početka sukoba bilo „neshvatanja“ i „nepravilnih stavova“ o navonastaloj situaciji, koje je partijska organizacija pratila i bezuspješno pokušavala da ispravi pojačanim ideološko-političkim radom.

Kažnjavanje studenata po pitanju Informbiroa počelo je krajem 1948. i početkom 1949. isključivanjem iz Partije i slanjem na „društveno-popravni rad“. Od studenata je više puta traženo da se izjašnjavaju o Rezoluciji Informbiroa. O pojedinim slučajevima je raspravljano na sastancima partijskih odjeljenja i Komiteta. Poslije prikupljanja podataka i rasprave u Komitetu pojedinici su kažnjavani isključenjem iz Partije i iz Škole, sa obrazloženjem da su „izgubili moralno pravo da i dalje budu u redovima Narodne studentske omladine“ zato što su „govorili protiv narodne vlasti, kako na školi među studentima, tako i van škole, klevetali narodnu vlast i odvraćali studente od učešća u izgradnji zemlje“. U stvari, radilo se o manje ili više otvorenoj podršci Rezoluciji Informbiroa, o sumnji u „liniju“ KPJ i o kontaktima i saradnji sa otvorenim pristalicama Informbiroa, ali i o nezadovoljstvu političkim i društveno-ekonomskim stanjem u zemlji. Kažnjeni studenti se nijesu mogli upisati ni na ostale univerzitete i velike škole u zemlji, a često su i hapšeni i upućivani na „društveno-popravni rad“. Tokom 1949. sa NDVŠ su isključeni studenti Jože Šircelj, Ljubomir Tomić, Nikola Bekčev, Branislav Vučković; a 1950. Svetislav Pulević, Milorad Jončić, Milovan Mirković, Jovan Čepić, Jole Stanišić i Lazar Mrgud.[…]

Početkom 50-ih partijska organizacija NDVŠ je pored informbirovaca imala i drugih problema i nedostataka. Univerzitetski komitet je marta 1950. kritikovao komitet NDVŠ, biro i osnovne organizacije na NDVŠ za nepravilnosti, neaktivnost, nesamostalnost, greške u strukturi i radu itd. Zaključeno je da se partijska organizacija NDVŠ „ne osjeća dovoljno u političkom životu univerziteta kao organizacija koja je sastavljena od uglavnom odabranih ljudi“, da se treba više osamostaliti i stvoriti „veći renome Školi“.

I među nastavnicima je početkom 50-ih godina bilo pojava remećenja discipline, pa i ideološkog zastranjivanja. Među ostalim nedostacima u radu partijske organizacije i kao smetnja u radu Škole, na sastanku Univerzitetskog komiteta marta 1950. iznijet je i sukob između dekana (D. Timotijevića) i sekretara Škole (M. Naumovića). Za dekana je rečeno da je nervozan, loš predavač i da je prezauzet radom van škole, da vrlo malo vremena provodi u Dekanatu što se odražava na loš rad Škole, a odnos dekana i sekretara je opisan kao odnos „komandanta i komesara“.


(NASTAVIĆE SE)

---